Kiedy możliwy jest podział majątku wspólnego małżonków ?

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa.
Wspólność ta może jednak ustać w wyniku rozwiązania małżeństwa przez rozwód lub w wyniku zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową. Dotychczasowy majątek objęty wspólnością majątkową małżeńską z chwilą ustania tej wspólności staje się współwłasnością małżonków (najczęściej w równych udziałach).

Podział takiego majątku, którego wspólność ustała, może nastąpić w drodze umowy lub przed sądem. Warunkiem dokonania umownego podziału majątku jest jednak zgoda małżonków lub byłych już małżonków w zakresie sposobu podziału takiego majątku.

Umowny podział majątku wspólnego może obejmować cały majątek wspólny małżonków albo tylko jego część przy czym jeżeli przedmiotem umowy o podział majątku jest nieruchomość, użytkowanie wieczyste albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, umowa taka musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.

Umowa podziału majątku a podatki pobierane przez notariusza

Warto wiedzieć, że umowa podziału majątku wspólnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ani podatkiem od spadków i darowizn.

Jakie są zalety podziału majątku u notariusza ?

Niewątpliwie największymi zaletami umownego podziału majątku u notariusza są:

- możliwość dokonania podziału szybko, sprawnie i w wybranym przez strony, odpowiadającym im terminie (w sądzie trzeba będzie dostosować się do wyznaczonych terminów ),
- odformalizowanie (wystarczy umówić się na spotkanie, nie trzeba pisać pism, wniosków itd. ),
- brak konieczności angażowania rzeczoznawców majątkowych ( notariusz w przeciwieństwie do sądu nie bada wartości majątku podlegającego działowi, opierając się na oświadczeniach stron),
- brak konieczności angażowania pełnomocnika.
 

Dokumenty potrzebne do przygotowania przez notariusza umowy o podział majątku wspólnego:

1. dane z dowodów osobistych,
2. odpis skrócony aktu małżeństwa,
3. wypis aktu notarialnego – umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową albo prawomocny wyrok rozwodowy,
4. odpis zwykły z księgi wieczystej, dla każdej nieruchomości objętej podziałem,
5. zaświadczenie ze Spółdzielni Mieszkaniowej stwierdzające komu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, dla każdego prawa objętego podziałem,
6. podstawa nabycia np.:
• wypis aktu notarialnego umowy sprzedaży, umowy darowizny* lub innej umowy,
• prawomocne postanowienie Sądu o stwierdzeniu zasiedzenia nieruchomości **,
• prawomocne postanowienie Sądu o zniesieniu współwłasności **,

7. jeśli nieruchomość jest obciążona hipoteką (hipotekami) i będzie przejęcie długu przez jedną ze stron, to potrzebna jest umowa kredytu i ewentualnie zgoda Banku na przejęcie długu.
* jeśli darowizna była dokonana po 01.01.2007r. to dodatkowo potrzebne jest zaświadczenie z Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości wydane na podstawie art.19 ust.6 ustawy o podatku od spadków i darowizn,

** jeśli podstawą nabycia jest prawomocne postanowienie Sądu o stwierdzeniu zasiedzenia nieruchomości albo prawomocne postanowienie Sądu o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności - to dodatkowo potrzebne jest zaświadczenie z Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości wydane na podstawie art.19 ust.6 ustawy o podatku od spadków i darowizn.